Czy BLIK to polski wynalazek? Właściciel i rozwój systemu

BLIK to jeden z najważniejszych polskich wynalazków w fintech ostatniej dekady – unikalne połączenie innowacji, współpracy międzybankowej i odpowiedzi na potrzeby konsumentów.

System uruchomiono w lutym 2015 roku na bazie doświadczeń z aplikacją IKO PKO Banku Polskiego. Własność spoczywa w spółce Polski Standard Płatności (PSP), utworzonej przez sześć banków: Alior Bank, Bank Millennium, Santander Bank Polska, ING Bank Śląski, mBank i PKO Bank Polski, a następnie z udziałem Mastercard umożliwiającym płatności zbliżeniowe.

Do połowy 2024 roku BLIK obsługiwał niemal 17 mln aktywnych użytkowników i przetwarzał 2,4 mld transakcji o wartości ok. 350 mld zł rocznie.

Dynamiczny rozwój funkcji objął płatności online, w sklepach stacjonarnych, operacje bankomatowe, przelewy P2P, a także płatności cykliczne, zbliżeniowe i odroczone. Ekspansja zagraniczna wystartowała na Słowacji (przejęcie VIAMO we IX 2024), następnie objęła Rumunię oraz inicjatywę EuroPA – paneuropejską interoperacyjność płatności mobilnych.

PSP zakończył 2024 rok przychodami 421 mln zł i zyskiem netto 205,9 mln zł, potwierdzając skalę i rentowność systemu.

Oś czasu i kamienie milowe

Poniżej najważniejsze daty, które ukształtowały rozwój BLIK:

Geneza i innowacyjność – narodziny polskiego standardu płatności

W 2013 roku sześć banków zdecydowało się na współpracę nad wspólnym standardem mobilnym. Było to bezprecedensowe porozumienie, które wzmocniło krajowy ekosystem i ograniczyło ryzyko dominacji zagranicznych platform płatniczych.

Kluczową rolę odegrał Zbigniew Jagiełło, ówczesny prezes PKO Banku Polskiego. Wykorzystanie aplikacji IKO jako fundamentu technologicznego przyspieszyło wdrożenie i umożliwiło skalowanie na wiele banków.

13 stycznia 2014 roku zarejestrowano PSP, a NBP wydał zgodę na prowadzenie systemu. Operatorem infrastruktury została Krajowa Izba Rozliczeniowa (KIR), zapewniając stabilność, bezpieczeństwo i niezawodność rozliczeń.

9 lutego 2015 roku BLIK wystartował z mechanizmem jednorazowych, sześciocyfrowych kodów ważnych 2 minuty, z obowiązkową autoryzacją w aplikacji bankowej.

Architektura oparta na kodach zamiast tokenizacji kart uniezależniła system od globalnych schematów kartowych i udostępniła płatności każdemu posiadaczowi konta i aplikacji bankowej. Ta uniwersalność zadecydowała o masowej adopcji.

Najważniejsze funkcje BLIK

Poniżej zebrano kluczowe możliwości systemu wraz z praktycznym zastosowaniem:

• płatności online – szybkie zakupy w e-commerce bez podawania danych karty, z potwierdzeniem w aplikacji bankowej;
• płatności w sklepach – transakcje kodem na terminalu lub zbliżeniowo na urządzeniach z NFC (Android/HarmonyOS), także za granicą dzięki infrastrukturze Mastercard;
• operacje bankomatowe – wypłaty i wpłaty gotówki bez karty, wygenerowanym kodem w aplikacji;
• przelewy P2P – natychmiastowe, bezpłatne przelewy na numer telefonu między bankami, z opcją żądania przelewu;
• płatności cykliczne – automatyzacja subskrypcji, rachunków i ubezpieczeń, z możliwością ustawienia kwoty i daty;
• BLIK Płacę Później (BNPL) – odroczenie płatności online do 30 dni, do kwoty 4000 zł, zintegrowane z checkoutem;
• czek BLIK – jednorazowy kod z hasłem i kwotą do wypłaty lub płatności bez telefonu, przydatny w dystrybucji świadczeń i sytuacjach kryzysowych.

Struktura własnościowa i model zarządzania systemem BLIK

Operatorem systemu jest Polski Standard Płatności działający jako wspólne przedsięwzięcie wiodących banków. Model współwłasności zapewnił szybkie osiągnięcie efektu sieci – krytycznej masy użytkowników i akceptantów.

PKO Bank Polski wniósł technologię IKO i odegrał rolę integratora standardu; Mastercard od 2020 roku dostarcza tokenizację i globalną akceptację płatności zbliżeniowych. Współpraca łączy interesy lokalne i globalną infrastrukturę przy zachowaniu krajowej kontroli właścicielskiej.

Nadzór i strategię realizuje profesjonalny zarząd z Dariuszem Mazurkiewiczem (prezes od 2017 r.), wspierany przez Monikę Król (wiceprezes) i Katarzynę Matuszczyk (CFO). Rozliczenia międzybankowe i infrastruktura techniczna są obsługiwane przez KIR, a rozwój i modernizację platformy wspiera m.in. DXC Technology.

Akcjonariusze i ich wkład

Najważniejsi akcjonariusze PSP oraz skrót ich roli w systemie:

Architektura techniczna i zakres funkcjonalności systemu

Trzon technologii stanowi mechanizm jednorazowych, sześciocyfrowych kodów ważnych 2 minuty, generowanych w aplikacjach bankowych. Integracja w aplikacji banku usunęła barierę instalowania oddzielnej apki i przyspieszyła adopcję.

W e-commerce użytkownik wybiera BLIK, wpisuje kod i potwierdza transakcję w aplikacji (kwota i odbiorca). Na terminalu stacjonarnym kod BLIK zastąpiła w dużej mierze płatność zbliżeniowa – wystarczy zbliżyć telefon z NFC, również bez internetu w momencie transakcji.

Tryb offline opiera się na wcześniej pobranych tokenach, co zwiększa niezawodność w miejscach o słabym zasięgu. W I połowie 2025 r. płatności zbliżeniowe stanowiły 47% transakcji w sklepach stacjonarnych (wzrost o 46% r/r).

Operacje bankomatowe (wypłaty/wpłaty) są dostępne bez karty. W I połowie 2025 r. zrealizowano 37,8 mln takich operacji (w tym 32,8 mln wypłat i 5 mln wpłat); średnia wartość to 720 zł.

Przelewy P2P działają po numerze telefonu, są natychmiastowe i bezpłatne; dostępne jest także żądanie przelewu.

Bezpieczeństwo i ryzyka

Bezpieczeństwo opiera się na wielu warstwach i dobrych praktykach po stronie użytkownika:

• kody jednorazowe – ograniczony czas ważności i pojedyncze użycie eliminują ryzyko ponownego wykorzystania;
• autoryzacja w aplikacji – potwierdzenie biometrią, PIN-em lub hasłem chroni przed użyciem przechwyconego kodu;
• transparentność transakcji – wyświetlanie kwoty i odbiorcy przed potwierdzeniem zapobiega nadużyciom;
• monitoring antifraud – analiza zachowań i transakcji pozwala wykrywać anomalie;
• edukacja użytkowników – najczęstszym wektorem ataku jest inżynieria społeczna, dlatego nigdy nie udostępniaj kodów BLIK osobom trzecim.

Adopcja rynkowa i wzrost w Polsce

BLIK rośnie najszybciej wśród europejskich systemów płatności mobilnych. W I kw. 2024 r. korzystało z niego 16,3 mln osób, a do końca czerwca 2025 r. liczba aktywnych użytkowników wzrosła do 19,4 mln (+2,5 mln r/r; ok. 15% r/r). Średni użytkownik wykonuje 13 płatności miesięcznie.

W I połowie 2024 r. BLIK obsłużył ponad 1 mld płatności (+40% r/r), średnio 6,1 mln dziennie (71 na sekundę). W całym 2024 r. przetworzono 2,4 mld transakcji o wartości ok. 350 mld zł. W I połowie 2025 r. wolumen sięgnął niemal 1 mld operacji.

Kluczowe liczby – podsumowanie

Najważniejsze wskaźniki finansowe i operacyjne ostatnich okresów:

Przystąpienie do EuroPA otwiera drogę do interoperacyjnych płatności mobilnych w Europie i wzmacnia europejską suwerenność płatniczą z udziałem polskiej technologii.